Leren op rol- en taakniveau voor operatieassistenten in opleiding

In 2018 introduceerde Alrijne Zorggroep het innovatieve leerecosysteem AskAlrijne waarmee het leren dichter bij de werkplek wordt aangeboden én het toegankelijker en slimmer is gemaakt. Sindsdien is er voor veel verschillende afdelingen binnen het ziekenhuis informatie toegevoegd. Carla van Gammeren, praktijkopleider operatieassistenten én zelf operatieassistent: ‘Toen wij tijdens een Alrijne Academy praktijkopleiders-meeting ruim een jaar geleden van Xprtise een presentatie kregen over AskAlrijne, werkplekleren en de EPA’s, besloten we meteen een pilot op te zetten voor onze operatieassistenten.

Binnen no-time zijn we gestart met het uitschrijven van een Proof of Concept (PoC) en hebben we daarna het project uitgewerkt door alle taken en stappen die onze operatieassistenten doorlopen tijdens hun werk, te beschrijven. Al tijdens dit proces konden onze studenten gebruikmaken maken van de nieuwe content binnen AskAlrijne. We zijn de werkplekleeroplossing in kleine groepjes gaan uitrollen.’

Werkdruk verminderen

De studenten die bij Alrijne werken, volgen hun theorielessen aan de Amstel Academie. Bij Alrijne passen ze het geleerde toe in de praktijk. Carla: 'We zien een trend op de arbeidsmarkt: steeds minder studenten melden zich aan voor de opleiding én er is meer uitval. Vooral omdat de opleiding zwaar is door het werken en leren tegelijk. Dat terwijl juist meer studenten opgeleid moeten worden door de toenemende tekorten in de zorg. Binnen Alrijne zien wij een toenemende werkdruk voor de werkbegeleiders, steeds minder gediplomeerden en meer studenten. Met de komst van onze EPA-oplossing binnen AskAlrijne hopen wij dat de werkdruk verminderd wordt en het voor studenten overzichtelijker en duidelijker is wat zij moeten doen. Ze krijgen een kijkje in de basiswerkzaamheden van de operatieassisten én hopen wij niet alleen minder uitval van studenten te krijgen, maar ook meer belangstelling voor de opleiding.

“Met de komst van onze EPA-oplossing binnen AskAlrijne hopen wij dat de werkdruk verminderd wordt en het voor studenten overzichtelijker en duidelijker is wat zij moeten doen”

Leren op rol- en taakniveau

Operatieassistenten assisteren bij de meest uiteenlopende operaties. Van basis ingrepen zoals een kijkoperatie, orthopedische ingrepen en plastische chirurgie tot aan meer complexe operaties. Carla: 'Daarbij heb je als operatieassistent drie verschillende 'functies'. Je assisteert (helpt de operateur bij de operatie), instrumenteert (geeft het benodigde instrumentaria aan en anticipeert tijdens de operatie) of je werkt als omloop (bent schakel tussen het onsteriele en het steriele veld). Bij elke 'functie' horen uiteraard andere werkzaamheden. Daarnaast moet er rekening gehouden worden met taken binnen de pre- per- en postoperatieve zorg; dus de werkzaamheden voor, tijdens en na de operatie. Je kunt je voorstellen dat dat behoorlijk wat taken en stappen zijn die we moesten beschrijven! De basiswerkzaamheden van een operatie staan in de Digitale Coach. Willen studenten een specifieke operatie voorbereiden? Dan worden ze vanuit de Digitale Coach geleid naar het desbetreffende protocol in ons kwaliteits- en risicomanagement systeem.'

Iris Oomen, Consultant bij Xprtise: 'Door de focus binnen de leeroplossing volledig te leggen op taken en rollen, worden de operatieassistenten tijdens hun opleiding en tijdens het uitvoeren van de basiswerkzaamheden van begin tot eind ondersteunt. Het op deze manier uitwerken van een hele rol, hadden we nog niet eerder zo uitgebreid gedaan. Het maakt leren op rol- en taakniveau mogelijk en dat werkt in de praktijk erg goed.'

Zelf beheerder

Carla: 'Het was een groot project en daar heeft Xprtise ons goed bij geholpen in de analyse- en ontwerpfase. In het begin hebben we de eerste taken samen uitgewerkt en in de zomermaanden - toen het bij ons in het ziekenhuis wat rustiger was - hebben we de resterende taken en stappen zelf beschreven. Xprtise heeft daarop een review gedaan en samen hebben we het project verder afgerond. Nu zijn we zélf beheerder en kunnen we eventuele aanpassingen zelf maken. Voor de complexere vragen trekken we bij Xprtise aan de bel.'

Blij met het resultaat

Carla is blij met het eindresultaat: 'Collega’s en leidinggevenden zijn heel enthousiast. We krijgen reacties dat het er goed uit ziet en dat het allemaal een stuk overzichtelijker is geworden. We zien dat het gebruik flink is toegenomen sinds de live-gang. Ik heb onlangs nog met een student een test gedaan. Zij moest de praktijktoets opzoeken m.b.t. het katheteriseren bij een vrouw. Via AskAlrijne werd dit in 24,51 seconden gevonden. Via onze protocollen site heeft ze het opgegeven na 1 minuut en 50 seconden. De juiste informatie was niet te vinden. Hier zie je dus écht dat het werkt.'

“Via AskAlrijne werd de juist informatie in 24,51 seconden gevonden. Terwijl hetzelfde via onze protocollen site na 1 minuut en 50 seconden nog steeds niet gevonden was. Hier zie je dus écht dat het werkt.”

Iris: ‘Het leuke is dat we -na het succes van de operatieassistenten- nu een Proof of Concept (PoC) uitwerken voor de rol van anesthesiemedewerker. Zij krijgen op korte termijn eenzelfde Digitale Coach.’

Bron foto's: Alrijne Zorggroep

*EPA staat voor entrustable professional activity, voor ‘toe te vertrouwen professionele activiteit’. EPA’s vormen een belangrijke basis voor het theorie- en praktijkonderwijs. Ze maken duidelijk in welke professionele activiteiten een student bekwaam moet worden en welke kennis, vaardigheden, houding en gedrag daarvoor nodig zijn. Zo krijgen zorgverleners meer carrièremogelijkheden: ze worden efficiënter opgeleid en kunnen makkelijker in- en doorstromen.